Februari 2011
Uit het archief van NieuwsuitDorst. Afbeeldingen en foto’s zijn weggelaten, deze zijn op te vragen via  info@nieuwsuitdorst.nl.

+++

Voorwoord

Vanwege een gebrek aan inspiratie zal ik het deze keer kort houden. Er zijn deze maand immers genoeg stukskes binnen gekomen, welke het lezen een stuk meer de moeite waard zijn dan mijn voorwoord. Alleen het stukje van de Parochie laat nog heel even op zich wachten.

Veel leesplezier gewenst!

Frenk Loonen

+++

Nieuws uit het Stadskantoor Oosterhout

OPC Surplus 2011
De subsidieafspraken met Surplus Welzijn voor het jaar 2011 zijn vastgelegd in een outputcontract. Het college heeft dit outputcontract vastgesteld. Surplus Welzijn gaat op basis van het outputcontract producten en diensten aanbieden of ontwikkelen die de leefbaarheid en sociale samenhang bevorderen, een bijdrage leveren aan de (preventieve) ondersteuning van de jeugd en aan de participatie en zelfredzaamheid van burgers door het bieden van informatie, advies en ondersteuning, en ondersteuning bieden aan mantelzorgers en vrijwilligers.

Kwartiermakersplan voor de afdeling Informatie- en Servicecentrum
Het college heeft het kwartiermakersplan voor de afdeling Informatie- en Servicecentrum, inclusief de verschuiving van enkele functies naar de afdeling Stedelijke Ontwikkeling, definitief vastgesteld. Het college stemt daarmee in met de in het kwartiermakersplan beschreven reorganisatie. Het college heeft ook besloten de herplaatsingsprocedure uit te voeren conform het Sociaal Statuut. Dit Sociaal Statuut, inclusief de aanvullingen die gedaan zijn in het Georganiseerd Overleg, zal door het college nog worden vastgesteld. Doel van de reorganisatie is om de dienstverlening richting de klanten te verbeteren. In november 2010 nam het college een voorgenomen besluit over het kwartiermakersplan.

Bijdrage gemeente Oosterhout aan gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant 2011
Het samenwerkingsverband Regio West-Brabant is op 3 januari 2011 van start gegaan. In het samenwerkingsverband zijn diverse bestaande regelingen van de negentien deelnemende gemeenten gebundeld. Om de activiteiten van het samenwerkingsverband uit te kunnen laten voeren, draagt elke gemeente – op basis van het inwoneraantal – financieel bij. Het college heeft besloten de bijdrage aan de Regio West-Brabant voor het jaar 2011 voorlopig vast te stellen op 224.398 euro. Het college heeft ook besloten de financiële bijdrage aan Rewin voor 2011 vast te stellen op 95.581 euro.

Definitieve besluitvorming collectief bezuinigingsvoorstel Kleinschalig Collectief Vervoer
Het college heeft besloten het Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling Kleinschalig Collectief Vervoer (KCV) te informeren over de definitieve bezuinigingsmaatregelen: vanaf 1 juli 2011 wordt de ritlengte beperkt tot vijf zones tegen het reguliere tarief, bij langere ritten betalen reizigers een tarief van 4,25 euro per volgende zone. Een uitzondering hierop vormt het NS-station in Tilburg, dat wordt aangemerkt als zogenoemde puntbestemming: het station blijft ook na vijf zones tegen het lagere tarief bereikbaar, zodat personen met een beperking met de trein verder kunnen reizen. Het KCV organiseert het deeltaxivervoer voor de achttien deelnemende gemeenten en de provincie Noord-Brabant. De deeltaxi is vervoer op maat tegen een gereduceerd tarief en is een aanvulling op het openbaar vervoer.

Verder heeft het college:

  • Besloten de raad voor te stellen om geen projectbesluit te nemen voor een uitbreiding van het perceel Bakkerstraat 4, en na het raadsbesluit de bouwvergunning te weigeren;
  • Besloten het Definitief Ontwerp voor de herinrichting van de Keiweg en de Aurorastraat vast te stellen;
  • Besloten een bedrag van 38.400 euro beschikbaar te stellen voor de vervanging van de oude lichtmasten door nieuwe, energiezuinige lichtmasten aan de Veerseweg;
  • Besloten geen medewerking te verlenen aan de bouw van een bedrijfsloods bij de Dordrechtseweg in Den Hout, wegens strijdigheid met het bestemmingsplan Buitengebied;
  • Besloten het normenkader rechtmatigheid 2010 als basis voor de uit te voeren accountantscontrole vast te stellen en de raad hierover per brief te informeren;
  • Het geactualiseerde overzicht van toezeggingen en moties vastgesteld;
  • Besloten over te gaan tot het invorderen van een bedrag van 10.500 euro aan verbeurde dwangsommen voor zeven geconstateerde geluidsovertredingen bij Stadscafé Heuvel 3 in Oosterhout.

Verkoop grond Veekestraat/Koningspagehof
Het college is akkoord gegaan met de verkoop van grond achter de woningen van Koningspagehof 5, 7 en 9. Met dit besluit geeft het college uitvoering aan de raadsmotie die op 20 april 2010 is aangenomen bij de behandeling van het bestemmingsplan Vrachelen/Krooneiland.

Verzoek wijziging bestemmingsplan Buitengebied ten behoeve van uitbreiding bedrijf Provincialeweg 126 in Oosteind
Er is een verzoek ingediend tot wijziging van het bestemmingsplan Buitengebied ten behoeve van uitbreiding van bedrijfsruimte op het perceel Provincialeweg 126 in Oosteind. Het college verleent medewerking door deze uitbreiding op te nemen in de aanstaande herziening van het bestemmingsplan voor het lint Oosteind. Het gaat om een eenmalige medewerking aan de uitbreiding van dit bedrijf. De gemeenteraad dient in te stemmen met de wijziging van het bestemmingsplan. Het college stelt als voorwaarde dat de huidige buitenopslag van materialen zal moeten worden beëindigd, omdat deze strijdig is met het geldende bestemmingsplan.

Principeverzoek ruimte voor ruimte Steenovensebaan 36a in Dorst
Er is een verzoek ingediend tot wijziging van het bestemmingsplan Buitengebied ten behoeve van de wijziging van een agrarisch bedrijf in een hoveniersbedrijf. Het college informeert de initiatiefnemer dat het niet mogelijk is om verschillende mogelijkheden tot wijziging van het bestemmingsplan te combineren en dat uit de mogelijkheden één keuze moet worden gemaakt. Na het volgen van de procedure kan dan een beslissing worden genomen.

Opdracht tot in kaart brengen van risicogebieden met mogelijke explosieven
Er blijken in veel gemeenten, waaronder Oosterhout, nog explosieven in de bodem te zitten. Bij werkzaamheden kunnen deze explosieven voor risico’s en vertraging zorgen. Gemeente wordt aangeraden om een inventarisatie van oorlogshandelingen in kaart te brengen. Het college heeft opdracht gegeven aan Saricon om deze inventarisatie te maken met als resultaat een risicokaart conventionele explosieven Tweede Wereldoorlog. Op basis van deze risicokaart kan vervolgens worden bepaald welke gebieden in aanmerking komen voor daadwerkelijke opsporing en opruiming van explosieven.

Wijziging openingstijden stadhuis
Het college heeft besloten de openingstijden van het stadhuis per 1 april 2011 als volgt vast te stellen: op maandag tot en met vrijdag kunnen bezoekers van 9.00 tot 12.00 zonder afspraak terecht. Dit kan ook op donderdagavond van 17.00 tot 20.00 uur. Bezoekers die van tevoren een afspraak hebben gemaakt, kunnen op maandag tot en met donderdag tussen 9.00 en 17.00 uur, op donderdagavond van 17.00 tot 20.00 uur en op vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur terecht. Het onderzoek naar de openingstijden is een van de opdrachten uit het coalitieakkoord 2010-2014.

Herinrichting Loevensteinlaan/Tempelierstraat
Het college heeft het definitief ontwerp voor de herinrichting van de Loevensteinlaan/Tempelierstraat vastgesteld. De Tempelierstraat en de Loevesteinlaan worden omgevormd tot een laan met laanbeplanting en brede groene bermen. Voor de herinrichtingswerkzaamheden heeft het college 2.044.000 euro beschikbaar gesteld. Dit project maakt deel uit van de totale herstructurering van Slotjes-Midden.

Verder heeft het college:

  • De ex art. 41 vragen van het CDA over parkeergelegenheid rond De Klip in Dorst schriftelijk beantwoord;
  • De ex art. 41 vragen van de VVD over asbest in schoolgebouwen schriftelijk beantwoord;
  • De ex art. 41 vragen van het CDA over het gebruik van de ruimte in De Bunthoef schriftelijk beantwoord;
  • De ex art. 41 vragen van Groen Links over de herontwikkeling van het Santrijngebied schriftelijk beantwoord;
  • De ex art. 41 vragen van Groen Brabant over risico’s bij brzo-bedrijven schriftelijk beantwoord;
  • Besloten de gemeenteraad per brief te informeren over de aanpak van de actiepunten op de bestuurlijke kalender;
  • Het Wijzigingsplan bestemmingsplan Buitengebied ten behoeve van de medebestemming Wonen voor Achterstraat 13-15 en de beperking van de medebestemming Agrarische bedrijfsdoeleinden voor Heikantsestraat 49 vastgesteld en de ingediende zienswijze ongegrond verklaard;
  • Het Wijzigingsplan bestemmingsplan Buitengebied ten behoeve van de wijziging van de medebestemming Agrarische bedrijfsdoeleinden in de medebestemming Bedrijfsdoeleinden ten behoeve van een agrarisch loonbedrijf aan de Dordrechtseweg 15 in Den Hout vastgesteld en de ingediende zienswijze ongegrond verklaard;
  • De inhoud van de brief van het Landelijk Overleg Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden van 14 december 2010 nr. 10/22 inclusief bijlagen vastgesteld over de Indexering BWW-uitkering hoofdstuk 10a CAR;
  • De inhoud van de brief van het Landelijk Overleg Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden van 14 december nr. 10/23 inclusief bijlagen vastgesteld over de Verhoging van de minimum vakantietoelage per 1 januari 2011;
  • De inhoud van de brief van het Landelijk Overleg Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden van 22 december nr. 10/117 inclusief bijlagen vastgesteld over het FLO-overgangsrecht: eenmalige indicatie inkoop OP en wijzigingen CAR;
  • De inhoud van de brief van het Landelijk Overleg Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden van 14 december nr. 10/21 inclusief bijlagen vastgesteld over de Invoering aanstellingskeuring en een periodieke medische keuring;
  • De machtiging op grond van artikel 13 Besluit justitiële gegevens van een medewerker uit te breiden met Drank- en Horecawet en Prostitutie.

Beleidsplan sociale zekerheid 2011
Het college stelt de raad voor het Beleidsplan sociale zekerheid 2011 vast te stellen. In het beleidsplan zijn de speerpunten en doelstellingen voor 2011 vastgelegd voor de onderwerpen Re-integratie, inburgering, minimabeleid en schuldhulpverlening. Belangrijk speerpunt voor 2011 is het uitbouwen van samenwerking met externe partijen, zodat de gemeentelijke taken adequaat en efficiënt kunnen worden uitgevoerd. Over dit onderwerp volgt een persgesprek op donderdag 20 januari, om 13.00 uur.

Bestemmingsplan Warandepoort, Beeldkwaliteitsplan en ontheffing Wet geluidhinder
Het college stelt de raad voor het bestemmingsplan en beeldkwaliteitsplan Warandepoort vast te stellen. Het ontwerp-bestemmingsplan Warandepoort, het ontwerp-beeldkwaliteitsplan Warandepoort en het ontwerp-besluit hogere grenswaarden hebben ter inzage gelegen. Op het ontwerp-bestemmingsplan zijn drie zienswijzen ingediend, op de andere documenten zijn geen reacties ingediend. Het college heeft besloten tot het vaststellen van hogere grenswaarden Wet geluidhinder.

Grondaankopen bedrijventerrein Everdenberg Oost
Het college informeert de raad per brief over de uitkomsten van het aanvullend bodemonderzoek met betrekking tot grondaankoop van de heer J.A.M. Bogers ten behoeve van de ontwikkeling van bedrijventerrein Everdenberg Oost. Op basis van de onderzoeksresultaten worden geen milieuhygiënische belemmeringen verwacht voor de ontwikkeling van de locatie tot bedrijventerrein.

Verder heeft het college:

  • De geactualiseerde planning van raadsnota’s vastgesteld;
  • De ex art. 41 vragen van Gezond Burger Verstand over het Integraal Huisvestingsplan 2011-2014 schriftelijk beantwoord;
  • Besloten de rijkssubsidie tweede tranche stimuleringsmaatregel woningbouw voor het project van Oldeneellaan toe te kennen aan Thuisvester. De subsidie voor het project Oosterheem tweede fase wordt terugbetaald aan het ministerie omdat Thuisvester niet tijdig aan de bouw kon beginnen.

Dorst, 3 februari 2011
Walther Hoosemans

+++

Uit het Wando Journaal van september 1967

Uit vroeger dagen – nog over Pastoor Cornelis Gillis

Het Nieuwe Kerkhof (1949)
Januari 1946 werd er een verzoekschrift aan de Gemeenteraad te Oosterhout gericht om een nieuwe begraafplaats te mogen oprichten op percelen, toebehorende aan de Kerk.

Eerst in het voorjaar 1948 kwam bericht met tekening door de Planologische Dienst te ‘s-Hertogenbosch, dat men daar, maar op een ander terrein, toebehorende aan J. v.d.H. een kerkhof kon worden aangelegd. Deze werd hierdoor wel gedupeerd, maar in overleg met dhr. A. v. Dijk boswachter en gemeenteraadslid, werd besloten in Oosterhout een ander voorstel te doen en alleen het gehele perceel 1115 in Den Bosch aan te vragen.

20 mei 1948 werd officieel meegedeeld, dat men geen bezwaar had, mits een toegangsweg werd aangelegd en met begrafenissen niet over de Rijksweg werd getrokken. Op 3 november is begonnen met de aanleg namelijk het graven van een sloot aan de Westgrens. Ten overstaan van candidaat-notaris Driessen werd de voorlopige ruil met J. v.d. H. getekend. Door de verdienstelijke bemiddeling van de Heer v. Dijk werd alles geëgaliseerd, wat door J. van Engelen c.s. werd uitgevoerd. De beplanting werd geleverd door J.Vermeulen te Breda. 13 maart 1949 werd het kerkhof gewijd. Het zangkoor voerde de gezangen uit. Wegens de storm was er een matige belangstelling.

Mei 1949 werd het vroegere Kerkhof (Kapelerf) door de gemeente aangekocht voor de totale som van f 1,- onder voorwaarde, dat de gemeente zich verbond aan het Kerkbestuur te betalen de onkosten, verbonden aan de overbrenging van lijken en grafmonumenten naar het nieuwe Kerkhof, gelegen aan de Spoorstraat tot een bedrag van f 5500,-

Vrijdag 1 juli was alles overgebracht, 15 juli werd begonnen met het afbreken van het kapelletje met lijkenhuisje, dat in 1913 was gebouwd.

Begin Augustus werd aangevangen met de bouw van een nieuwe kapel met lijkenhuis (architect B. Oomen te Oosterhout). De aannemer was J. v.d. Ouweland voor f 7500,- Half oktober was het klaar. Kruis en oude beelden van het vorig kerkhof werden opgeschilderd en geplaatst boven het altaartje.

Arnold Minjon †

Toelichting door Jos van Alphen:
Een bekend gezegde is “Regeren is vooruitzien”. Dat gold in dit geval dus niet voor Dorst want het kerkhof ligt inmiddels midden in het dorp. De ingang is weggemoffeld in een brandgang hoewel oorspronkelijk een ingang aan de Spoorstraat was gepland.

De politiek in de Gemeente Oosterhout heeft altijd op allerlei manieren de uitbreiding van de kerkdorpen tegen gehouden. Dat is ten aanzien van Den Hout en Oosteind ook altijd gelukt. Ook in Dorst mochten er jarenlang maar twee huizen per jaar worden gebouwd en zelfs dat werd nog geblokkeerd.

Maar ten aanzien van Dorst maakte de politiek een drastische omzwaai. Alleen Dorst kreeg twee explosieve uitbreidingen te verwerken met het gevolg dat het kerkhof nu op een ongunstige plaats ligt. Deze mogelijke uitbreiding was in 1946 door de bestuurders duidelijk niet voorzien.

+++

EHBO Dorst promoot gebruik AED

Om de AED (Automatische Externe Defibrilator) onder de aandacht te brengen heeft de EHBO vereniging in Dorst een actie opgezet. Het doel van deze actie is om de Dorstenaren ervan bewust te maken dat het gebruik van de AED levensreddend kan zijn. Daarom is het van belang om te weten dat er AED’s in Dorst aanwezig zijn en waar ze zich bevinden.

Dorstenaren die hun dorp via de Spoorstraat verlaten in zowel de richting van Oosterhout als Rijen/Breda zien tegenwoordig een groot paneel met tekst staan. De eerste tekst op het paneel was ‘Waar is de AED?’. Deze tekst leverde enkele verontruste reacties van dorpsbewoners op die zich afvroegen of de AED was weggehaald. Een week later stond er daarom het antwoord te lezen: ‘Bij de Klip’. Hier hangt namelijk de AED die door de gemeente is geplaatst. Andere AED’s zijn in het bezit van de sportverenigingen in Dorst.

Deze week zal op het paneel aan alle Dorstenaren de oproep verschijnen om zich te melden bij de EHBO vereniging om daar het gebruik van de AED te oefenen en reanimatie te trainen op een oefenpop. Zo bent u beter voorbereid wanneer de AED echt gebruikt moet worden.

Voor meer informatie kunt u mailen naar EHBO vereniging Dorst: ehbodorst@hotmail.com

+++

Nederland Schoon

Om de strijd aan te gaan tegen het zwerfafval in Oosterhout, doen wij als gemeente, ook dit jaar weer mee met de actie Nederland Schoon (www.nederlandschoon.nl). In de week van 14 t/m 19 maart 2011 gaan we aan de slag om het zwerfvuil in Oosterhout terug te dringen. Landelijk is de opschoondag is gepland op zaterdag 12 maart 2011, in onze gemeente hebben wij gekozen voor 19 maart als afsluiting van de hele schoonmaakweek vanwege de carnavalsvakantie.

Graag nodigen we u uit om mee te doen aan de actie. In ruil voor uw inzet stelt de gemeente gereedschappen ter beschikking. Daarmee kunt u, samen met uw dorpsbewoners, uw dorp schoonmaken.

Jaarlijks komt er een grote hoeveelheid afval in de straat of in de natuur terecht. Vaak duurt het jaren voordat dit is vergaan. Wist u dat…..

….een flesje op de grond nog 10 jaar rondzwerft?
….een patatbakje op de grond 90 jaar nodig heeft om te vergaan?

Als u mee wilt doen, geeft u zich dan voor 1 maart 2011 op. U kunt hiervoor een mailtje sturen naar Bibi Schuurs via b.schuurs@oosterhout.nl Na inschrijving volgt uiteraard meer informatie over de uitwerking van het programma.

We hopen dat we er samen een leuke week van kunnen maken, en dat Dorst weer een stukje schoner wordt!

Met vriendelijke groet,
Bibi Schuurs
Buurtcoördinator Oosteind, Den Hout, Dorst en Vrachelen

+++

Driekoningen in Dorst 2011

In de loop van de eerste week van januari zijn in Dorst de kerstbomen door jongens uit de tuinen en opritten gehaald, om te verzamelen voor de kerstboomverbranding. Deze kerstboomverbranding vond dit jaar plaats op de Heiningen om het nieuwe aangelegde voetbalveldje aan de Taxusstraat te ontzien. De plek was goed alleen het weer was niet het meest optimale voor een gezellig samenzijn bij een open vuur. Mogelijk door de vele regen was de opkomst voor de Drie Koningen dit jaar iets geringer, tenminste in mijn beleving.

Om 18.00 uur werd er verzameld bij de kerk St. Marcoen. Onze grote drie koningen verschenen zoals altijd mooi uitgedost. Begeleid door herders die het licht in de vorm van een houten ster meebrachten. Langzaam kwamen er ook andere kleine herders en koningen de kerk binnen. Dit jaar mochten voor het eerst de koningen en herders in de stal plaatsnemen en werden ze op een foto vastgelegd.

Daarna in een stoet naar het plein waar onder leiding van Jochem de kinderen en hun ouders op een prettige manier uitgelegd kregen wat de traditie Drie Koningen ook weer inhield.

De stoet zette zijn tocht door richting de kerstboomverbranding, waar de brandweer uit Dorst en de nieuwe wijkagent paraat stonden. Door de vele regen hadden de bomen enige hulp nodig om te gaan branden, maar dat is natuurlijk gelukt.

Na dit spektakel gingen de drie koningen, vooraf gegaan door twee verkeersregelaars, terug naar de kerk. Ook daar voerde Jochem een gesprekje met de kleinsten onder ons, die opvallend goed luisterden. Een oplettend jongetje pakte de tekst samen: “Samen spelen, samen delen”, mooi toch. Tijd voor de heerlijke warme chocomel en grote gevulde koeken, weer verzorgd door vrijwilligers van het Oranje-Comite Dorst. Voor de kinderen was er zoals gebruikelijk nog een kleinigheidje, dat ze zelf mochten uitkiezen. Altijd weer een feest. Aan het einde van de gezellige samenkomst was er nog even tijd om op de foto te gaan in de kerststal.

Margret Tielemans, fotograaf

+++

Kofferbakverkoop in Dorst

Vaderdag lijkt nog zo ver weg. Dit jaar is dat op zondag 19 juni. Traditiegetrouw organiseert Sint Joris dan een jaar- en ambachtenmarkt in Dorst. De voorbereidingen zijn al weer in volle gang. Oude tradities worden voortgezet en nieuwe initiatieven komen tot ontplooiing. Zo is het de bedoeling dat er dit jaar voor het eerst ook een zogenaamde kofferbakverkoop aan de markt zal worden toegevoegd. De toch altijd al zeer gevarieerde markt zal hierdoor nog meer te bieden hebben.

Wat houdt zo’n kofferbakverkoop dan in? Kort gezegd kunnen particulieren bij de kofferbakverkoop tweedehands spullen aanbieden vanuit de kofferbak en/of aanhanger van hun auto. Dus, heeft u spullen die u niet meer gebruikt maar die best nog iets op kunnen leveren, dan is dit misschien iets voor u. Inschrijven kan via www.kofferbak.sintjorisdorst.nl. Dit kan tot uiterlijk 15 mei 2011. Op de website vindt u ook nadere informatie. Bij grote belangstelling wordt aan inwoners van Dorst voorrang verleend.

Eén van de oude tradities die we ook dit jaar weer graag voort willen zetten, is het serviesgoed gooien. Uiteraard moet er dan wel iets zijn om mee te gooien. Daarom deze oproep om uw oude servies (geen glaswerk) in te leveren bij Wim Moen aan de St. Marcoenstraat 7 in Dorst, telefoon: 0161 – 411632 of 06 – 51712680.

Na het lezen van dit stukje zou het kunnen dat u in een hevige tweestrijd verwikkeld raakt. Zal ik nu mijn oude serviesgoed proberen te verkopen via de kofferbakverkoop of geef ik het af bij Wim Moen zodat er mee gegooid kan worden? Aan u de keus. De organisatie stelt zich niet aansprakelijk voor eventuele slapeloze nachten.

+++

Uit het Wando Journaal van september 1967

Wespen
Velen hebben van zo’n venijnige wesp al een prik gehad en dat is pijnlijk. Pijnlijker dan een bijensteek. Na een bijensteek zwelt de omgeving van de prik op. Bij een wespensteek wordt de omgeving rood.

Dat er zoveel wespen zijn komt door de warme droge zomer. En wel om twee redenen: In een warme zomer zijn er veel insecten, vliegen, muggen, vlinders en kevers. En wespen voeden zich en vooral hun larven met vliegen en vliegjes. In een droge zomer heeft het wespennest, dat in de grond zit geen last van schimmelende raten. Ook loopt bij zware regenbuien zo’n nest wel eens onder en verdrinken de diertjes en hun larven.

Wespen zijn agressief, vallen aan. Als een honingbij rond je hoofd zoemt en je blijft maar rustig staan, zonder felle bewegingen, zonder te slaan, dan verdwijnt de bij spoedig; een wesp niet, die gaat met je mee, vooral als je begint te slaan worden ze woedend en gaan tot de aanval over. Wespen zijn kolonie-dieren. Eén wesp alleen kan niet leven. Ze leven met enkele honderden in een nest, een holletje in de grond. Heel vaak een droge slootkant. Daar bouwen ze hun nestraat, de koningin legt eitjes, daar worden de larven geboren en door de werkster groot gebracht met fijngekauwde vliegen, muggen, kevertjes. Deze worden in de vlucht gevangen. Vleugels en poten worden tijdens de vlucht eraf gebeten en “thuis” wordt alles fijn gekauwd en aan de larfjes en koningin gevoerd. Aan de larfjes om te groeien, aan de koningin om eieren te leggen. In zo’n kolonie kunnen in het hartje van de zomer (juli/aug.) enkele duizenden werksters of arbeidsters leven. Dat zijn de wespen, die je aanvallen of van de limonade snoepen. Of op de kermis op de lekkernijen afkomen! Er is één koningin. Deze is veel groter. Je krijgt haar praktisch niet te zien, want ze komt zelden uit het nest. Op het laatst van de zomer komen er enkele honderden mannetjes wespen in het nest. Er worden ook enige tientallen jonge koninginnen geboren. Deze jonge koninginnen zwermen uit het nest en komen niet meer terug. Ze slapen onder de boombladeren en zoeken op de dag voedsel. Ze hollen perziken, druiven en pruimen uit om het zoete vruchtenvlees (-suiker) en vangen ook insecten. Tegen de winter als het kouder gaat worden, kruipen ze in afgevallen boombladeren, verbergen zich tussen afgestorven planten. Hier brengen ze in een verdoofde toestand de winter door. (een soort winterslaap dus). De rest van de kolonie of het nest, zowel de oude koningin als alle werksters en de mannetjes (darren) genaamd, gaan dood.

Als de lentezon alles weer tot nieuw leven wekt ontwaakt ook de koningin. Ze zoekt honing in de bloemen, vangt insecten en gaat een nestgelegenheid zoeken. Meestal gebruikt ze hiervoor een muizeholletje, soms ook een molspijp. Hier begint ze het hol groter te maken, zandkorreltje voor zandkorreltje wordt naar buiten gedragen. Daarna gaat ze raten bouwen. Net zoals de bijenwas. Maar, de koningin en later ook de werkster knagen van palen, schuttingen of ongeverfd hout fijne houtvezeltjes en kauwen, dit tot een grijze papierachtige stof. De raten staan ook niet verticaal zoals bij de bijen, maar hangen horizontaal met de opening naar beneden. Elk volgende lagerhangend raat zit met een steeltje aan de bovenhangende raat vast. Het hele ratenstelsel wordt ook omgeven met een omhulsel van dezelfde papierachtige stof.

Wespen leggen geen voorraad aan, zoals bijen. In de raten zit dus geen honing. Alleen larfjes en poppen. In het vroege voorjaar moet de koningin alles alleen doen. Bouwstoffen verzamelen en kneden, de cellen bouwen, eieren leggen, de larfjes voeren, het nest schoonhouden. In het begin groeit de kolonie maar langzaam. De ontwikkeling van ei tot volwassen wesp duurt 3 weken. Als de eerste werksters of arbeidsters geboren zijn, nemen deze de taak van de koningin over. Ze legt nu alleen maar eieren en komt niet meer uit het nest. De kolonie groeit nu snel. Begrijpelijk is dus wel, dat in april, mei en juni maar enkele wespen gezien worden. Maar we krijgen last van de diertjes in juli, maar vooral in augustus en in september neemt het aantal weer af.

Toch wel een interessant diertje, zo’n wesp. Op zich zijn wespen nuttig, want ze voeden zich vooral met insecten en voor het groot brengen van de larven is veel voedsel nodig. De fruitkwekers hebben een hekel aan wespen. Ze hollen peren, perziken, pruimen en druiven geheel uit, alleen het velletje of de schil blijft aan de bomen hangen. Ze zoeken de beste en sappigste vruchten uit. Het spreekwoord zegt niet voor niets: “Het zijn niet de slechtste vruchten, waaraan de wespen knagen, vooral in perzik en druivenkassen doen ze veel schade”.

Een wesp kan meerdere malen steken. De angel heeft geen weerhaakjes. Ze kan de angel dus weer terugtrekken. Bijen kunnen maar één maal steken. Ze bekopen de steek met de dood. Als ze mens of dier steken, blijft de angel door de weerhaakjes in de huid vast zitten en de bij trekt en trekt, de angel scheurt uit haar lichaam en aan de grote wond aan het achterlijf sterft ze.

Er is over de wespen nog veel interessants te vertellen, maar mijn verhaal is misschien al lang genoeg. Tot de volgende keer.

C. v. Alphen †

+++

Overpeinzingen van een dorpsbewoner

Wat bindt dorpsbewoners?
Veel inwoners geven aan dat de leefbaarheid van het dorp Dorst onder druk staat. Veel zorgen maken de inwoners zich over het verdwijnen van de voorzieningen, bank, postkantoor winkels e.d. Niet zo raar, als je weet dat de dorpsbevolking vergrijst, het openbaar vervoer op het platteland verslechterd (minder bussen en prijsverhogingen) en niet iedere dorpsbewoner over een auto beschikt. De winkel in het dorp is vaak de ontmoetingsplek waar de laatste nieuwtjes en dorpsroddels met elkaar worden besproken. Wel geven de dorpsbewoners aan dat er wel weer gebouwd mag worden in het dorp, maar dat dit niet de garantie is dat ook de jongeren weer terug keren naar hun geboortedorp of daar kunnen blijven. Ook geeft dit geen garantie dat er voorzieningen bij of terug komen.

Het vertrek van de jongeren heeft weinig of geen invloed op het verengingsleven. Jongeren die in het dorp zijn blijven wonen, blijven lid van de vereniging in hun geboortedorp, ook nieuwkomers in het dorp doen mee aan het verengingsleven. Verenigingen en vrijwilligers worden door de dorpsbewoners de basis voor de sociale cohesie genoemd. Daarnaast wordt het belangrijk gevonden een ontmoetingsplek te hebben. Zelfs in dorpen waar de leefbaarheid is aangetast door het vertrek van veel dorpsbewoners blijft het verenigingsleven voort bestaan.

Belangrijk voor een dorp is het aanwezig zijn van verenigingen die activiteiten organiseren die de saamhorigheid en de culturele betrokkenheid bevorderen. Je ziet steeds meer verenigingen in de dorpen verdwijnen en daarmede de activiteiten. Samenwerking op het gebied van verzekeringen, subsidies en de inzet van vrijwilligers is hier van onschatbare waarde.

Walther Hoosemans