Mei 2005
Uit het archief van NieuwsuitDorst (webmaster Frenk Loonen).

+++

Voorwoord

Even dit:
Het is alweer mei. De eerste bloesems hebben de bomen verlaten, maar de iele stokjes aan mijn appelboom lijken in de verste verte nog niet op de appels die ze moeten gaan worden.

Dat terwijl die paar dagen zon in april er wel voor hebben gezorgd dat de eerste piepkleine aardbeitjes aan mijn plantjes hangen. In mijn verbeelding zijn ze al rijp en zitten ze in een schaaltje, door de zon gezoet maar ondanks dat met een flinke dot slagroom erop. Deze zelfde paar dagen zon zorgden ervoor dat er al heel wat mensen hun dagen genietend op Surae hebben doorgebracht. In het artikel van de Dorpsraad deze maand wordt nog eens de nadruk gelegd op het belang van stemmen voor Surae. Tevens wordt er een oproep gedaan aan een ieder die een paar uurtjes per maand over heeft om mee te denken en vooral ook mee te doen met de Dorpsraad. Het belang van de Dorpsraad voor ons Dorp is groter dan de meeste mensen beseffen. De Dorpsraad timmert aan alle kanten aan de weg om bijvoorbeeld voor ons dorp te behouden wat er hoort: Surae. Daarom en om nog vele andere redenen is het van groot belang dat we onze Dorpsraad houden en dat deze regelmatig wordt aangevuld met vers bloed.

Frisse gedachten en ideeën kunnen leiden tot andere invalshoeken voor problemen, kunnen een licht werpen op nieuwe zaken die aandacht nodig hebben. Bij deze ondersteun ik dan ook van harte de oproep die de Dorpsraad deze maand doet. Laten we hopen dat mei nog wat dagen zon brengt zodat mijn aardbeien sneller rijp zijn en iedereen die dat wil zijn dagen op Surae kan doorbrengen.

Vriendelijke groet, Wilma van Dijk-Stolk

+++

Nieuws uit de Parochie Heilige Marcoen

Overleden:
Francisca C. van Dorst-Adams
Het leven van Zus van Dorst stond in dienst van haar gezin. Samen met haar man voedde ze haar twee kinderen op. Ze was pas vijftig jaar toen ze er alleen voor kwam te staan, omdat haar man stierf. Ze woonde toen in de dienstwoning van het waterleidingbedrijf waar ze volop kon genieten van haar grote hobby: het tuinieren. Later in de Dennenlaan lukte het ook wel weer want ze was goed in staat alleen te zijn en voor zichzelf een thuis te maken. Zus stierf op 81 jarige leeftijd.

André G.J. Heintjes
Dé Heintjes werd arts, net als zijn vader die huisarts was in Dongen. Hij specialiseerde zich tot gynaecoloog. Zijn werk werd zijn roeping en hobby tegelijk. Een druk bestaan, maar hij was er voor zijn gezin, wanneer iemand hem nodig had. Hij praatte graag, hij reed graag auto en juist deze dingen konden niet meer de laatste jaren door allerlei gezondheidsproblemen. Zijn dood kwam plotseling maar niet onverwacht. Dé werd 87 jaar.

Getrouwd:
John van Es en Miranda Hinnen gaven elkaar in onze kerk het jawoord. Hartelijke gefeliciteerd en alle goeds en zegen voor de toekomst van harte toegewenst.

Het hoort erbij
“Waarom lieten jullie je kind dopen?” Elk voorjaar stel ik deze vraag opnieuw aan ouders van eerst communicanten of vormelingen. Naast de voorbereidende bijeenkomsten voor hun kinderen is er ook altijd een bijeenkomst voor de ouders met mij om ook wat voorbereid te worden op het grote feest. Ik stel de ‘waaromvraag’ trouwens wel vaker, want het moet maar eens over zijn dat we automatisch meedoen aan wat de kerk in de aanbieding heeft. Er moet over nagedacht zijn voordat je zegt dat je in de kerk trouwt. Er moet over nagedacht zijn voordat je je kind laat dopen of laat meedoen aan eerste communie of vormsel. Er moet over nagedacht zijn voordat je besluit met je dierbare dode ook naar de kerk te komen voor een uitvaart. Over de kerkgang bij zulke belangrijke gebeurtenissen in het leven van mensen mag diep worden nagedacht. Het vraagt om een persoonlijke, eerlijke en zinvolle motivatie. Je gaat toch niet trouwen in de kerk omdat dat zulke mooie foto’s oplevert. Je laat je kind toch niet dopen om daarmee alleen je moeder een plezier te doen. Je kind doet toch niet mee aan de eerste communie omdat het zo zielig is niet mee te doen, terwijl andere kinderen uit de klas wel meedoen.

“Het hoort erbij” is het antwoord dat het meest gegeven wordt op de ‘waaromvraag’. Het is een goed antwoord. Alle antwoorden zijn goed als het over geloven gaat, want geloven is toch vóór alles een zaak van het hart, iets heel persoonlijks, iets wat een ander je niet zomaar op kan leggen of op kan dringen. Wel merk ik steeds weer dat meer weten en meer kennen over het geloof heel goed kan helpen om e.e.a. meer onder woorden te kunnen brengen. Het antwoord op de ‘waaromvraag’: “Het hoort erbij”, is wel goed, maar ook erg kort.

Meer weten en meer kennen vraagt om leren. Permanent leren, dat is geloven ook. De boel moet bijgehouden worden, anders versloft het. Er zijn meerdere manieren om je geloof bij te houden. De belangrijkste is de regelmatige kerkgang. Regelmatig, dat is niet een paar keer in een mensenleven als één van de sacramenten gevierd wordt, of als we afscheid moeten nemen van iemand die gestorven is, of als het kerstmis is. U bent dan natuurlijk van harte welkom, maar het zet zo weinig gelovige zoden aan de dijk.

Regelmatige kerkgang biedt de noodzakelijke confrontatie met ons heilige boek, de bijbel, waarop alles betreffende ons geloof gebaseerd is. We kunnen niet zonder dat boek. Luisteren in de kerk naar de verhalen uit de bijbel geeft misschien aanleiding ook thuis dat boek eens ter hand te nemen en erin te lezen. De regelmatige kerkgang confronteert ons ook met het mysterie van de sacramenten die we in onze kerken vieren. Sacramenten zijn heiligmakende riten vol symbolen die ons helpen duidelijk te maken dat we onze levensweg niet alleen hoeven te gaan, omdat we thuishoren in het grote verhaal van geloof, hoop en liefde, in het grote verhaal van God en zijn mensen. De regelmatige kerkgang helpt ons woorden te geven aan datgene wat diep van binnen in ons omgaat. Het antwoord op alle ‘waaromvragen’ betreffende ons geloof kan dan wat langer worden dan alleen “Het hoort erbij” en dat praat veel fijner.

Pastor Ton van Balveren

+++

Groeten uit Dorst – uit het Nieuwsblad Dorst van september 1992

BERRIE, foto Surae toevoegen

Terwijl ik dit zit te schrijven slaat de regen tegen de ruiten maar over het algemeen kunnen we wel zeggen dat we een prachtige zomer hebben gehad. We gaan om in de stemming te blijven nog maar eens zwemmen. Nu in de leemputten die inmiddels omgetoverd zijn tot een echt zwembad. We spreken dan over de jaren dertig. De kaart is dan ook afgestempeld in 1938 en zoals meestal was de bestemming Rotterdam. Ze ging om precies te zijn naar Spangensekade 53. Overigens een hele mooie kaart, met de hand ingekleurd, want de kleurenfotografie zoals we die nu kennen bestond toen nog niet. Een zekere mijnheer Kuiten zag wel iets in de leemputten. De ligging was mooi en de bosrijke omgeving gaf een goede beschutting tegen de wind. Hij pachtte van Staatsbosbeheer de leemputten en begon er een zwembad in. Aanvankelijk was de accommodatie erg primitief en zeer bescheiden van opzet.

Er bestaan verschillende foto’s van die ik later nog zal laten zien. Meest opvallende was echter dat de bokken en schapen werden gescheiden. Dat wil zeggen er kwam een Dames en Heren bad. Gezien de toen geldende opvattingen van de Katholieke Kerk moest dat en men legde zich er bij neer.

Pas tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam daar verandering in want de Duitsers bevorderden het gemengd zwemmen. Nadat de leemputten omgebouwd werden tot een echt zwembad moest er uiteraard entree betaald worden. Op de foto ziet U de kassa van het nieuwe zwembad.

De man die er voor staat is waarschijnlijk de eerste exploitant, de heer Kuiten. Overigens gaf hij ook zijn naam aan het nieuwe bad al zou je dat niet meteen verwachten. Kuiten is namelijk niet direct een naam om aan een zwembad te geven maar Surae klinkt al meteen een stuk beter. Welnu sura is de Latijnse naam voor kuit en kuiten wordt dan surae.

Groeten van Jos van Alphen

+++

Nieuws uit het gemeentehuis

Plaatsing weekmarkt op de Markt
Het College heeft besloten de procedure op te starten voor aanpassing door de gemeenteraad van de Marktverordening. Die aanpassing moet ertoe leiden dat de weekmarkt definitief verhuist van de Heuvel naar de Markt. Tot dat moment zal de huidige – de weekmarkt – tijdelijk op de Markt gevestigd – worden gecontinueerd. De tussenliggende periode zal worden benut om te komen tot een inrichting, waarbij de wensen van de verschillende gebruikers van de Markt zo veel mogelijk met elkaar worden verenigd.

Raadsvoorstel Hoogwaardig Openbaar Vervoer
Burgemeester en Wethouders vragen de gemeenteraad een principebesluit te nemen over de aanleg van Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) tussen Oosterhout en Breda. Via deze snelle, frequente en comfortabele busverbinding weet Oosterhout zich in de toekomst verzekerd van een goede aansluiting op het (inter)nationale spoorwegnet.

Communicatieplan referendum Surae
Burgemeester en Wethouders hebben het communicatieplan vastgesteld voor het op 1 juni te houden referendum over de toekomst van zwemvoorziening Surae. Bij het opstellen van het communicatieplan is rekening gehouden met een aantal opmerkingen van de referendumcommissie.

Vragen over de manier van communiceren met omwonenden van de Sparrenlaan te Dorst
Door de fractie van gemeentebelangen zijn aan het College van Burgemeester en Wethouders in het kader van de communicatie met de omwonenden van de GSM mast aan de Sparrenlaan te Dorst schriftelijke vragen gesteld.
Is het College bereid om in samenwerking met de GGD West-Brabant en het Antennebureau te Groningen een informatiebijeenkomst te organiseren met als doel duidelijkheid te geven over de gevolgde procedure en de gezondheidsaspecten en darmede de nu bestaande onrustgevoelens bij de omwonenden weg te nemen.
We wachten de antwoorden van het College af.

Krediet voor aanschaf helmen en lucht – ademapparatuur voor de Brandweer
Burgemeester en Wethouders hebben besloten een krediet van € 44.780 beschikbaar te stellen voor de aanschaf van helmen en ademapparatuur ten behoeve van de gemeentelijke Brandweer.

Verwijdering aggregaat aan de Wethouder van Dijklaan
Naar aanleiding van klachten van omwonenden met betrekking tot het geplaatste aggregaat aan de Wethouder van Dijklaan heeft de fractie van gemeentebelangen hierover schriftelijke vragen gesteld aan Vodafoon. Door Vodafoon (eigenaar/beheerder) van de GSM Mast op het terrein van Brabant Water wordt in hun antwoord toegezegd dat het aggregaat kort na 13 mei 2005 wordt verwijderd. Op 13 mei wordt namelijk een definitieve elektra aansluiting aangelegd vanaf de openbare weg naar de mast.

Raadsagenda 24 mei 2005

• Programma van eisen aanbesteding accountantsdiensten
• Hoogwaardig Openbaar Vervoer
• Vervroegde uittreding uit gemeenschappelijke regeling Natuur- en recreatieschap Nationaal Park de Biesbosch per 1 januari 2006 in plaats van 1 januari 2009
• Beslissing op bezwaarschriften gericht tegen de vestiging van het voorkeursrecht op gronden in Oosteind.
• Beslissing op bezwaarschriften gericht tegen de vestiging van het voorkeursrecht op gronden in Dorst.
• Uitvoeringswerkzaamheden bouw bergbezinkbassin Gooikensdam
• Ombuigingen openbaar groen
• Vestiging voorkeursrecht op basis van artikel 8 Wvg op percelen gelegen in het gebied Vrachelen IV en V
• Zienswijze betreffende de begroting 2005 GGD en begroting 2005 Regionale Ambulance Voorziening
• Vaststellen reglement van orde voor de Commissie Welstand en Monumenten.

Met vriendelijke groet, Walther Hoosemans

+++

Nieuws uit de dorpsraad

Bezoek aan Dorst door het College van B&W
Op Donderdag 19 mei 2005 brengt het College van Burgemeester en Wethouders een bezoek aan Dorst. Tussen 16.00 uur en 17.30 uur zal het College met leden van de Dorpsraad een bezoek brengen aan een aantal plaatsen in ons dorp die aandacht verdienen. Te denken valt aan de reconstructie van de Baarschotsestraat, de geplande woningbouw aan de Oude Tilburgse Baan, locaties voor de 250-300 woningen in het kader van het streekplan van de provincie, de zendmast aan de Sparrenlaan, speeltuin-trapveldje aan de Generaal Maczekstraat en natuurlijk onze permanente geluids- en trillingsbron; de spoorlijn door Dorst.

Mochten wij iets belangrijks over het hoofd gezien hebben laat het ons weten!! Gelukkig hoeven we deze locaties niet te voet te bezoeken; er zijn zes fietsen voor het College gehuurd. Aansluitend vindt er in Dorpshuis “De Klip”een informele ontmoeting plaats met verenigingen uit ons dorp. Hiervoor zijn een aantal weken geleden uitnodigingen verstuurd en elke vereniging wordt daarmee de mogelijkheid geboden om op informele wijze met het College van gedachte te wisselen over actuele zaken. Wij vragen verenigingen even te reageren op onze brief met de mededeling of men deel neemt aan dit gebeuren. De ontmoeting wordt om plm. 18.30 uur afgesloten. Er is dus geen agenda. Mocht u om welke reden dan ook onze uitnodiging gemist hebben, laat het ons weten.

Geluidsoverlast van het spoor
In februari 2005 werden er in ons dorp binnen ruime omtrek van het spoor brieven bezorgd door Railnet. Het betrof een mededeling over geluidsoverlast in verband met de vernieuwing van rails op het traject Breda- Dorst. Het viel op dat in de mededeling voor Breda aangegeven werd dat nieuwe rails geplaatst zouden gaan worden op zgn. ”geluidsdempers”. Dit is niet het geval voor het traject dat loopt door Gemeente Oosterhout – dus Dorst -. Geluidsdempers zorgen niet alleen voor een belangrijke vermindering van raillawaai ( van gemiddeld 63 dB naar 60 dB) maar ook een aanzienlijke vermindering van trillingen. Die vermindering van 63 naar 60 dB vermindert het geluidsoverlast met de helft en zorgt er tevens voor dat geluidsschermen minder hoog hoeven te worden. Natuurlijk heeft de Dorpsraad onmiddellijk gereageerd naar gemeente Oosterhout met een aantal vragen. Waar het op neer komt is dat er voor het traject Breda-Dorst, dus door gemeente Oosterhout geen subsidie bij een instantie in Den Haag instantie aangevraagd is. Men wacht eerst de resultaten van een onderzoek af…..zegt men. Of zouden de ambtenaren het gewoon vergeten zijn? Over ongeveer dertig jaar worden de rails opnieuw vervangen en misschien zijn wij dan aan de beurt.

Koninklijke onderscheiding in Dorst
Op 29 april 2005 werd door Mevr. Huijbregts-Schiedon, Burgemeester van Oosterhout vergezeld door de Heer S. Kock, chef van het kabinet, aan de heer Jan Luijten een Koninklijke Onderscheiding ,Lid Oranje Nassau, uitgereikt. Voor veel Dorstenaren is Jan Luijten een begrip als het gaat om een bijdrage in het sociaal-maatschappelijk gebeuren in ons dorp. Bestuurslid van carnavalsvereniging “De Kater”, vrijwilligerswerk in dorpshuis “De Klip”, een onmisbaar figuur bij tennisvereniging Tendo die er voor zorgt dat de banen altijd in prima conditie zijn en blijven. Maar de bijdrage door Jan in Oosterhout gaat terug naar zo’n veertig jaar geleden toen hij lid was van Drumband Excelsior. Ook daar was hij een onmisbaar figuur die niet alleen muziek maakte maar ook allerlei activiteiten ontplooide die een vereniging levend houden. Familie, vrienden en bekenden hadden zich vrijdagmorgen de 29’verdekt opgesteld toen om precies negen uur de Burgemeester arriveerde. In het bijzijn van alle bekenden speldde de burgemeester de onderscheiding op gevolgd door felicitaties van de aanwezigen. Gezien de reacties uit alle lagen van ons dorp verdient Jan deze onderscheiding van harte. Wij mogen er met hem best trots op zijn!

Surae… de laatste ronde??
Op 1 juni 2005 mogen wij ons dus via een referendum uitspreken over de toekomst van het natuurbad Surea. Er is al veel over gezegd en geschreven de laatste maanden. Of er ook echt geluisterd wordt is ons niet duidelijk. Wat ons verbaast is dat de vraag over Surae eigenlijk uit twee delen bestaat in een vraag. Je zou het eerste deel, “Wilt u dat het bad open blijft”met JA kunnen beantwoorden. Maar in dezelfde zin staat “en heeft u er dan maximaal 7 Euro per jaar voor over”, zou u met NEE kunnen beantwoorden. Wij hebben iemand horen zeggen dan vierde klas basisschool een onvoldoende zou krijgen voor zo’n vraagstelling. Wij roepen iedereen op die ons bad een warm hart toedraagt en wil dat het open blijft te gaan stemmen. Al is het alleen maar voor het bad. Zeg JA. Het scheelt u de prijs van vijf liter benzine per jaar en dat kan toch geen probleem zijn.

Vacatures in de Dorpsraad
Gezien de grote hoeveelheid zaken die er nu en in de toekomst spelen zouden wij ontzettend blij zijn met versterking van de Dorpsraad op korte termijn. Kost het veel tijd, dat valt wel mee. Loont het de moeite, soms… maar er zijn ook tegenvallers. Dat scherpt de geest en maakt je vindingrijker in de aanpak van zaken die Dorst aangaan. Neem eens contact op met een van ons of woon een vergadering bij op informatieve basis. Dan hoor je waar we aan werken.

+++

Geschiedenis van Dorst

BERRIE, foto gd5 toevoegen

In 1796 koopt Adriaan Versteegen een boerderij aan de Bavelstraat in Dorst. Deze boerderij komen we op de kadastrale kaart van 1830 tegen op perceel nummer 524. De totale oppervlakte van de gekochte grond is ruim 7 hectare. Aan de hand van de kadastrale kaart en de vestbrieven hoop ik de percelen te kunnen traceren. In de kadastrale legger worden de percelen rond de boerderij , gelegen in de “Dortse Akkers”omschreven als; boomgaard (523), huis met schuur (524), moestuin (525) en zaailand (526). Verder bezit hij nog verschillende percelen in “de Houwen”; “de Woestein”, “de Schotjes”, “de Meerberg”, en “Kapeleind”.

Ten overstaan van de schepenen onder O’hout verkoopt de heer J. Havermans, drossaard der stad en land van Breda, aan Adr. Versteegen een huis met schuur daar op staande, groot 5 lopenzaad en 39 roeden. Gelegen te Dorst, de straat oost, Adr. Willemen erfg. zuid, Nics Jansen en Gerrit Reijns erfg. west, Gerrit Reijns erfg. noord. Belast met een rente van twee gulden en veertien stuivers aan de kapel te Dorst, voorts vrij van rente.

Idem een perceel zaailand, gelegen als voor, groot 5 lopenzaad en 18 roeden; Peter Dielis Peters oost, de Bavelstraat zuid, Adr. Willemen erfg. west en Adr.Peter Robbregts noord.
Idem 4 lopenzaad en 45 roeden als voor; Jan Peter Dirk Peters oost, ’s-Heren-vroente zuid, Jan Jan Tielemans erfg. west en de Kapel noord.
Idem 3 lopenzaad en 42 roeden zaailand bij de Meerberg; Adr. Corn. Horrevoets oost, Ansem Corn, Bar zuid, Michiel van der Avoirt west en ’s-Herenvroente noord.
Idem 2 lopenzaad zaailand genaamd de Horstad; Gerrit Reijns erfg. oost, Hendrick van der Put erfg. zuid, Rombout Lips west en Huijbregt Cornelisse noord.
Idem 3 lopenzaad, 42 roeden en 5 voet zaailand gelegen als voor; Laurijs van Rooij en Corn. Jan Dircken Oost, Anna Gijsbr. Stapels zuid, Adr. Ants Jansen west en Laurijs van Rooij noord.
Idem 7 lopenzaad en 40 roeden zaailand als voor; Wijnant van Dier, Adr. Ants Jansen en Adr.Peter Cornelisse oost, Laurijs van Rooij zuid,, Peter Gijsbregts erfg. en Corn. Peters de Rooij west, het Straatje noord.
Idem 2 lopenzaad en 11½ roede zaailand gelegen als voor; Peter Dielis Peters en Adr. W. Adriaense erfg. oost, Adr. W. Adriaense erfg. zuid, Jan Corn. Janse west en Gerart Reijns erf. Noord.
Eindelijk nog 4 lopenzaad en 24 roeden weiland gelegen als voor; Jan Stapels oost; Peeter Gijsbr. Stapels en de Kapel zuid en het Gebuurstraatje west en noord.
O’hout, 8 februari 1807
Koopsom ƒ 2500,-
Rente in het kapitaal ƒ 67,-

Literatuur:
Historisch Centrum Tilburg; archief Oosterhout, kadastrale gegevens
Historisch Centrum Tilburg; archief Oosterhout, Schepenbank Oosterhout, nummer 2006, inventarisnummer 329, folio 44.

Piet van Beek

+++

Uit het Wando journaal van augustus 1972

BERRIE, foto ‘koos’ invoegen

De Brabantse brouwerij 
De oude boerderij naast de kerk te Dorst was vroeger ook een brouwerij. Er zijn zelfs aanwijzingen, dat ze dat al was meer dan vier eeuwen geleden. Bier was vroeger de voornaamste en onmisbare drank der bewoners zo wel van het platteland als van de steden en dorpen.

Immers, koffie en thee werden pas veel later algemeen gebruikt. In Arnhem bevindt zich een brouwhuis afkomstig uit Ulvenhout. In ‘’gids’’ van het Openluchtmuseum staat daarover het volgende artikeltje: Van de duizenden kleine landelijke brouwerijen, welke ons land in de 15e en 16e eeuw telde, hebben zich slechts enkele weten te handhaven, in hoofdzaak bezuiden de grote rivieren. Het brouwen was (en is) allerminst een sinecure. Bij de bier bereiding moest men rekening houden met talrijke factoren en niet het minst met de belangrijkste grondstoffen:water, gerst en hop, die invloed hadden op de smaak waardoor het verklaarbaar is, dat elke streek, elke plaatsen elke brouwer zijn eigen soort bier had.

Men onderscheidt bij de bereiding van bier drie bewerkingen: het mouten (het voorbereiden van de gerst tot mout), daarna het eigenlijke brouwen en tenslotte het gisten. Eerst werd de gerst geweekt in een gemetselde weekbak, op de daarnaast gelegen moutvloer gedurende ongeveer een week gekiemd, waardoor het zetmeel in de oplosbare moutsuiker wed omgezet. De ontkiemde gerst (groenmout) werd in de eest op zolder gedroogd (geëest) tot mout. Deze mout werd buiten de brouwerij op een molen gemalen. Daarna vond het brouwen plaats. De mout werd en de roerkuip beslagen, d.w.z. behandeld met heet water, waarin de suikers uit de mout moesten oplossen. De onoplosbare bestanddelen, de bostel (als veevoeder te gebruiken) liet men bezinken.

Het moutextract (de wort) werd gefiltreerd en via een holle balk naar de koelbak op zolder gepompt. Vervolgens werd de vloeistof gekookt in de bierketel. Er werd hop aan toegevoegd, die het bier zijn typische smaak en geur geeft en bovendien later vrijwaart tegen spoedig bederf. In de roerkuip werden daarna de overblijfselen van de hop afgezonderd. De gehopte wort werd weer naar de koelbak gepompt om koud te worden. De derde fase van de bereiding begon in de geil- of gistkuip in de kelder, volgens het principe van de bovengisting.

De toegevoegde gist moest de uit het mout afkomstige suiker vergisten, d.w.z. omzetten in alcohol en koolzuur. De eigenlijke gisting, die met schuimvorming gepaard ging, vond tenslotte plaats in de vaten voordat deze afgesloten en naar de consument vervoerd werden. In het verleden waren er verschillende brouwerijen in de kom van Oosterhout. Die alle verdwenen zijn, minstens drie op Oosteind, als we daar St. Catharinadal bij rekenen, want Leysen hoorde ook bij het Oostquartier en een op Ter Aalst.

Verklaring van enkele oude namen:
BAARSCHOT: Ber of baar (baer) is kreupelhout, schot is omheinde of afgepaalde ruimte.
GOUDBERG: stuk land waarin zavelgrond met goudkleur.
“t HOEFKE: Hoeve is een stuk land van bepaalde grootte, zoveel land als een familie nodig had.
De BUNDER: terrein, in bunders afgedeeld.
MORTEL: deze naam treft men meer aan, vooral in de kempen, ook bij Rijsbergen. Volgens sommigen vooral in de nabijheid van een oude begraafplaats, een urnenveld. Misschien dat de eerste lettergreep van Germaanse oorsprong is en dat sterven betekent.
BEGIJNENLAND: deze perceelsnaam komt op Seters voor en zal wel afkomstig zijn van een bezetting van het Begijnhof te Breda, wellicht in verband met een zekere Maria Coolhasen, geboortig uit Seters die van 1750-1759 Begijntjes was te Breda.

Arnold Minjon †

+++

Uit het Wando journaal van juli 1972

Laat ons staan!
Wat een gekke titel zult u zeggen. Wie zijn die ”ons”? Dat zijn onze wilde planten. Mogen wij die niet plukken, zult u zeggen. Ja, dat wordt langzamerhand dringend nodig, dat wij in het wild groeiende planten afplukken, maar rustig laten staan. Het doel van een bloem is uit te groeien tot een vrucht met zaden. Plukken we nu de bloem af, dan wordt géén zaad gevormd, komen er geen nakomelingen en bestaat de kans dat die plant op die plek verdwijnt. Nu zullen veel mensen zeggen: is het nu zo erg dat een wilde plant – onkruid – verdwijnt.

Inderdaad is het jammer want het geeft een ontzettende verarming aan de natuur. Denkt u maar eens even na. De korenbloem: zelfs tien twintig jaar geleden zagen onze roggeakkers vaak blauw van de korenbloemen. Een graanakker wieden was ondenkbaar. Toen kwam de wetenschap de boer te hulp. Men vond chemische stoffen die als bespuitingmiddelen de boer hielp de korenbloem radicaal te bestrijden. De bespoten chemische stof doodde wel de korenbloem en tal van andere onkruiden maar niet de graanplant.

Nu zijn onze roggevelden saaie roggeplantages, zonder het blauwe van de korenbloem, het geel van de lerik, het witte van de kormilk, het roodpaars van de wikke. Deze akkeronkruiden zijn in de graanvelden niet meer te zien. Er wordt dus geen zaad meer gevormd dat op de bodem valt. Nu zijn onkruiden zaden in de grond heel lang kiemkrachtig. Er liggen nog er zeer veel in de akkerbodem die regelmatig nog zullen kiemen. En voorlopig moet de boer nog ieder jaar spuiten. Maar er komt een tijd – het zal wel jaren duren – dat de voorraad onkruidzaden in de akkerbodem is uitgeput en de kans is des te groter dat na een reeks van jaren de onkruidplanten verdwijnen. De boer zal daarom niet treuren.

Maar het geeft een enorme verwarming aan de natuur. De natuurliefhebber, de dichter, de kunstenaar, de schilder zullen deze kleurverarming betreuren. Ook de bijenhouder zal er spijt van hebben, want korenbloem en lerik zijn twee plantensoorten die veel honing geven. Het zijn goede drachtplanten. Ook onze tegenwoordige weilanden zijn bloemarm. Het zijn grassteppen zonder een enkel bloemetje. Ze zien niet meer geel van de paardebloemen, rood van de zeering. Geen margriet (wit) of koekoeksbloemen (rood).

Ook hier een verarming aan kleur. Slootkanten, wegbermen worden gespoten. En tal van zwakkere onkruiden overleven deze spuiterij niet. Ook het (vroeg) maaien van wegbermen is oorzaak dat tal van plantensoorten uitsterven. Door proeven is bewezen, dat verschillende planten (gladiolen, petunia’s) gevoelig zijn voor uitlaatgassen van auto’s. Deze uitlaatgassen bevatten zwavelverbindingen, koolmonoxide, kolendamp en loodverbindingen, allen min of meer giftig. De stammen van bomen zijn vaak groen.

Deze groene kleur wordt veroorzaakt, doordat op de schors kleine eencellige plantjes, wieren of algen groeien. Op de stammen van bomen langs wegen zijn deze wieren verdwenen, uitgestorven. Uit mijn eigen ervaring heb ik ondervonden, dat in Dorst in de tijd dat ik aan plantenstudie doe, een 30-tal plantensoorten in deze omgeving zijn verdwenen. Ook ontginning, ontwatering, ruilverkaveling helpen mede aan het verdwijnen van plantensoorten en wetenschappelijk onderzoek heeft vastgesteld, dat ongeveer in een eeuw tijd 1/3 van onze wilde plantensoorten in vele gebieden zijn uitgestorven. Gelukkig maar dat we onze natuurmonumenten of natuurreservaten hebben. Gebied waar de flora (planten) en de fauna (dieren) ongestoord kunnen groeien.

Er blijven dus plekjes over waar deze zwakkere plantensoorten toch blijven bestaan. Zwakkere plantensoorten is minder juist gezegd. Maar er zijn heel veel planten die slechts onder zeer bepaalde omstandigheden groeien. Zij vragen een bepaalde grondstof, een bepaalde vochtgehalte, een bepaalde zuurgraat, veel of weinig zon, licht of diepe schaduw. Is aan deze zeer bepaalde voorwaarde niet voldaan, dan verdwijnen deze planten. Ook overwaaiende kunstmest kan al nadelig zijn. Onze wilde orchideeën zijn daardoor op veel plaatsen totaal uitgegroeid.

Wees dus matig in het plukken van wilde bloemen. Pluk alleen een boeketje, als er van deze zelfde bloemsoort een massa staan. Werk allen mee aan de instandhouding van onze wilde flora. Ik heb een bekende plantenkenner eens horen zeggen, mensen maak kleurenfoto’s, van een mooi slootje, een bloeiende wegberm. Een mooie bloemen groep, een mooie bloeiende alleenstaande plant. Liefst een kleurenfoto. Onze kinderen en kleinkinderen zullen aan deze kleurenfoto’s zien, hoe mooi onze eigen natuur was.

Dorstenaren bedankt!

C. van Alphen †

+++

Dorstenaren bedankt

Beste Dorstenaren,
Graag wil ik via deze, digitale weg, alle mensen bedanken voor de twee mooie dagen die ik samen met mijn vrouw mocht beleven. De aanleiding hiervoor was mijn onderscheiding “Ridder in de orde van Oranje-Nassau”. Allereerst wil ik degenen bedanken die de voorbereidingen hebben getroffen om mij voor te dragen. Ik voel mezelf vereerd en trots dat deze mensen zoiets unieks voor me op touw hebben gezet. Het was voor mij en mijn vrouw een complete verrassing op vrijdag de 29ste.

Om 09.00 uur stond onze burgermeester plotseling voor de deur samen met nog circa 40 Dorstenaren en aanhang. Dit was het begin van twee heerlijke en spannende dagen. Vanuit alle hoeken ben ik gefeliciteerd. Kaarten, bloemen en telefoontjes in overvloed. Op koninginnedag werd ik verrast door een mooie “serenade” van onze plaatselijke trots de fanfare St. Joris. En ook tijdens de fietstocht kwam ik handen tekort om de felicitaties in ontvangst te nemen.

Mijn en onze dank voor alle attenties, felicitaties en andere leuke zaken!

Jan J.M. Luijten en Jeanne Luijten van Dongen